Wanneer ben je burn-out en wanneer ben je overspannen? Wat is het verschil?
Je bent burn-out of overspannen. Maar is er een verschil eigenlijk? Wanneer spreken we van overspannen zijn en wanneer ben je volledig opgebrand? Hier is nog altijd veel onduidelijkheid over. Waar vroeger gezegd werd dat iemand overspannen is, spreekt men nu meteen van een burn-out. Terwijl er een groot verschil is tussen de twee. Zo kun je overspannenheid oplossen met een lange vakantie, maar een burn-out niet. Tijd voor wat verheldering.
Het begint allemaal met spanningsklachten
Er zijn altijd tijden waar ons lichaam net even wat meer moet presteren dan normaal. Als een deadline nadert en je ligt niet op schema, zorgen stresshormonen ervoor dat je gemotiveerd raakt en je voor een korte periode beter presteert. Gewoon een natuurlijke reactie die je helpt. Maar stresshormonen zorgen er ook voor dat je spieren aanspannen en je immuunsysteem op een laag pitje komt te staan. Het lichaam stuurt dus de energie naar de plek waar het op dat moment nodig is. Dit is gezond zolang jij je lichaam daarna de tijd geeft om te rusten. Doe je dit niet, dan zul je de eerste spanningsklachten gaan merken. Je hebt last van een kort lontje en ben ongeduldiger. Ook kun je al de eerste tekenen hebben van spierklachten als hoofdpijn, nekpijn en rugpijn. Dit is nog goed op te lossen met een goede nachtrust en wat gas terug nemen op het werk.
Overspannen zijn
Steeds vaker gaan we gewoon door met wat we doen en luisteren niet naar ons lichaam. “Ik heb echt geen tijd om nu rustig aan te doen, daar heb ik het veel te druk voor!”, is een veelvoorkomende uitspraak. Er wordt een extra tandje bijgezet terwijl er eigenlijk rustig aan gedaan moet worden. Juist op het moment dat je geen tijd hebt om te ontspannen, moet je even ontspannen. Doe je dit niet? Dan worden de gevolgen erger. Houdt de situatie van stress weken tot een paar maanden aan, dan raak je overspannen. Dan krijg je te maken met slecht slapen, duizeligheid, moeite met focussen, heel veel piekeren en het gevoel dat je de controle aan het verliezen bent. Dit zijn allemaal serieuze klachten, maar je ben nog niet opgebrand. Je hebt ergens nog de energie, maar krijgt het gewoon niet meer geregeld. Als je op dit moment alles zou laten vallen en 6 weken aan het strand ging liggen, dan ben je na die tijd weer helemaal opgeladen.
Zwaar overspannen, lichte burn-out. De komst van paniekaanvallen
Ga je ondanks alle pijn nog gewoon door en houdt de stress situatie tot 6 maanden aan? Dan gaat je lichaam je op een nog heftigere manier je dwingen om te rusten. Je krijgt dan namelijk te maken met paniekaanvallen. Een paniekaanval kan worden omschreven als een enorm angstaanjagend moment waar je zelfs het gevoel kan hebben dat je laatste uur geslagen heeft. Je hart gaat sneller kloppen, je begint te zweten en je ademhaling versnelt. Vaak zie je ook dat mensen last krijgen van spontane diarree. Paniekaanvallen duren meestal ongeveer 10 minuten, maar het zijn de langste 10 minuten van je leven, en ik spreek uit eigen ervaring. Zwaar overspannen zijn en een lichte burn-out lopen in elkaar over en het begin van paniekaanvallen is een goede graadmeter. Meestal wordt deze ervaring als zo intens slecht ervaren dat er eindelijk maatregelen genomen worden tegen stress. Op dit moment spreek je van zwaar overspannen en je hebt dan 2 tot 6 maanden nodig om te herstellen.
(Zwaar) Burn-out. Tot hier en niet verder!
Je houdt het bijna niet voor mogelijk, maar er zijn zelfs mensen die na deze lange periode van lijden door blijven gaan. Op dit moment staat je immuumsysteem op stand-by en je bent constant grieperig. Je hebt geen filter mee voor alles wat gebeurt en voelt je gevangen in je eigen lichaam. Uiteindelijk komt het tot een punt waar je lichaam ‘STOP’ zegt en tot stilstand komt. Dit is meestal een heel vervelend moment omdat het lichaam gewoon niet meer reageert en het vrij weinig meer kan doen. De simpelste taken lukken niet meer, praten gaat moeilijk, soms is lopen nog te uitputtend en dit allemaal terwijl jij je van binnen kapot en leeg voelt. Erg onaangenaam, maar je wordt gedwongen door jezelf om uit te rusten. Dit gaat gepaard met fysieke klachten waar de dokter geen lichamelijke oorzaak voor kan vinden. De een krijgt last van pijn in de onderrug, de ander pijn aan de keel en weer een ander pijn aan zijn been. Mensen reageren verschillend op een burn-out, maar paniekaanvallen zie je bij ze allemaal terugkomen. De periode van stress heeft langer dan 6 maanden aangehouden en het duurt nu gemiddeld 2 jaar voordat je hersteld bent.
Je kunt volledig herstellen van een burn-out!
Ik wil wel graag zeggen dat hoe heftig je burn-out ook is, je er volledig van kunt herstellen, mits je de juiste hulp krijgt! Het herstel duurt lang, maar het proces zal je ook veel waardevolle dingen leren. Je lichaam vertelt je dat je de verkeerde richting op gegaan bent en dat het tijd is om te veranderen. Dit zijn enorm waardevolle levenslessen waar mensen sterker uit komen!