Plotseling heb je last van hartkloppingen, je begint te zweten en je voelt je enorm angstig. “Ik moet hier zo snel mogelijk weg zien te komen”, denk je bij jezelf en het onrustige en opgejaagde gevoel wordt steeds sterker. Je hebt misschien zelfs het gevoel dat je een hartaanval hebt en dat je doodgaat. Een paniekaanval is iets wat iedereen in zijn leven een keer zal meemaken en ik kan je uit eigen ervaring vertellen dat het één van de meest nare dingen in het leven is. Maar wanneer krijgen we een paniekaanval? Is het schadelijk? En wat moet je doen als het gebeurt? Ik zal het even simpel uitleggen.
Wanneer krijg je een paniekaanval?
De daders zijn de stresshormonen adrenaline en cortisol. Je lichaam is uitgeput, maar deze stresshormonen zorgen er voor dat je door kan blijven gaan bij extreme vermoeidheid. Maar alles houdt een keer op. Als de dosis stresshormonen te hoog wordt en je lichaam oververmoeid is kun je dus een paniekaanval krijgen. Hieronder een lijstje van de fysieke kenmerken van een paniekaanval.
- Zweten
- Koude rillingen
- Trillen
- Opgejaagd gevoel of tintelende handen
- Hartkloppingen of pijn op de borst
- Benauwdheid, gevoel dat je stikt
- Duizeligheid
- Spontaan overgeven of diarree
- Gevoel dat je controle verliest, gek wordt of zelfs doodgaat
Iedereen die al eens een paniekaanval heeft meegemaakt weet hoe angstaanjagend het kan zijn. Maar heb je zelf nog nooit een paniekaanval gehad en ben je nieuwsgierig hoe een paniekaanval er precies uit ziet? Bekijk dan het onderstaande filmpje vanaf minuut 1:15. Je ziet hier duidelijk wat symptomen terugkomen. Kun jij spotten welke?
Een paniekaanval is niet schadelijk voor je lichaam
Hoe heftig een paniekaanval ook is, je lichaam houdt er geen permanente schade aan over. Het is dus niet schadelijk voor je hersenen of voor je lichaam. Maar het kan wel zo zijn dat je een paniekstoornis ontwikkelt en dat wil je niet hebben. Hoe ontwikkel je een paniekstoornis? Ik zal je een persoonlijk voorbeeld geven.
Het pavlov effect
Ik ben klaar met werken en stap doodmoe in de trein op station Amsterdam Sloterdijk. Het is lekker rustig in de trein, maar ik merk dat ik me onrustig voel. Als de trein aankomt op Amsterdam Centraal stapt een enorme horde mensen in. Door de drukte voel ik me plotseling enorm angstig. “Ik wil hier weg”, denk ik. Maar ik zeg tegen mezelf dat ik me niet moet aanstellen en blijf gewoon zitten. Maar het angstgevoel blijft stijgen. Uiteindelijk hoor ik het gefluit van de deuren die sluiten. Op dat moment weet ik het zeker. “Ik MOET hier weg”. Ik krijg een paniekaanval. Dan spring ik op en ren door de trein. Ik heb het gevoel dat ik de controle over mijn lichaam verlies, maar ik kan niet weg.
Pas bij het volgende station spring ik helemaal bezweet en rillend uit de trein. Op dat moment durf ik niet meer in een trein te stappen, omdat mijn lichaam de trein nu linkt aan een paniekaanval. Dit is een perfect voorbeeld van het Pavlov effect. Ik denk namelijk dat de trein een paniekaanval bij mij veroorzaakt. Hierdoor vermijd ik de trein waardoor ik paniekstoornis ontwikkel. Om een paniekstoornis te voorkomen moet ik dus zorgen dat mijn hersenen de trein niet meer linken aan een paniekaanval. Ik moet dus even tot rust komen en daarna zo snel mogelijk weer in de trein stappen. Dat is nog niet zo makkelijk kan ik je vertellen.
Wat te doen bij een paniekaanval?
Iedereen krijgt in zijn leven wel eens een paniekaanval. Daarom is het goed om te weten wat je moet doen als de situatie zich voordoet. In deze 6 stappen leg ik uit hoe je het beste kunt reageren bij een paniekaanval. Let hierbij op! Vaak wordt er de tip gegeven om diep te gaan ademen. In theorie klopt het, maar deze tip is praktisch onmogelijk om uit te voeren tijdens een paniekaanval. Als jij je ademhaling probeert te vertragen zal dit bijna altijd het tegenovergestelde effect hebben. Vandaar dat ik deze tip niet zal benoemen.
1. Zorg voor een veilige omgeving en blijf waar je bent
Op het moment van een paniekaanval razen de stresshormonen door je lichaam. Je hebt hebt gevoel dat je weg wilt en hebt misschien de drang om te rennen. Maar als jij gaat rennen maakt het lichaam alleen maar meer stresshormonen aan. Ga dus niet zoals ik door de trein rennen, maar probeer te blijven zitten. Wil je echt even weg van je plek? Ga dan rustig lopen.
2. Vraag iemand om hulp
Zeg tegen een collega of vriend dat je een paniekaanval hebt en dat je niet alleen wil zijn. Zelfs al een hand vasthouden kan ervoor zorgen dat jij je wat veiliger voelt. Mocht je helemaal alleen zijn dan kun je altijd een vriend bellen.
3. Kijk even hoe laat het is
Een paniekaanval duurt gemiddeld maar 10 minuten. Het lijkt misschien wel een eeuwigheid omdat het zo heftig is. Maar na 10 minuten zal het meest intense gedeelte voorbij zijn. Kijk dus even snel hoe laat het is en stel jezelf gerust.
4. Accepteer het gevoel
Hoe meer jij je probeert te verzetten tegen het gevoel, des te heftiger het zal worden. Probeer het gevoel toe te laten. Weet dat het maar 10 minuten duurt en accepteer het. Het is snel weer voorbij.
5. Ga huilen
Wist je dat tranen vol zitten met stresshormonen? Oh jawel! Huilen is één van de beste manieren om stresshormonen uit je lichaam te krijgen. Tijdens een paniekaanval spuiten de stresshormonen uit je oren. Even keihard janken doet in zo een situatie wonderen!
6. Ga terug naar de plek waar jij je paniekaanval kreeg
Vaak loop je weg van de plek waar je de paniekaanval kreeg. Het is belangrijk om zo snel mogelijk terug te gaan naar deze plek om te voorkomen dat je een paniekstoornis ontwikkelt.
Een paniekaanval kan wel gevaarlijk zijn
Je lichaam herstelt snel na een paniekaanval en van permanente schade is geen sprake. Toch kan een paniekaanval wel gevaarlijk zijn. De trein is een relatief veilige omgeving om een paniekaanval te hebben. Maar vaak komt een paniekaanval voor tijdens het autorijden. Dat is opeens een stuk gevaarlijker. Daarom is het belangrijk dat je als eerste zorgt dat je zelf veilig bent. Zodra dat gelukt is kan je eigenlijk niks meer gebeuren.
Toch hulp nodig?
Dan mag je me natuurlijk altijd bellen, appen of een bericht sturen!